Alles over de katalysator van je auto

Auto´s stoten heel wat schadelijke stoffen uit zoals koolstofmonoxide en stikstofdioxiden. Om te voorkomen dat deze schadelijke stoffen in het milieu komen heeft de overheid het gebruik van een katalysator verplicht gesteld. Dit geld voor alle auto´s die vanaf 1992 op de markt zijn gekomen. Maar wat is een katalysator eigenlijk, wat doet hij voor het milieu, en wanneer weet je dat hij stuk is?! Hier zullen we dieper op in gaan. 

Inhoudsopgave

• Inhoudsopgave
• Wie heeft de katalysator uitgevonden? 
• Wat doet een katalysator?
  • Uitleg video over de katalysator
• Soorten katalysatoren
• Problemen met je katalysator 
  • Oorzaken problemen katalysator 
• Katalysator vervangen 
• Diefstal katalysator 
  • Ontdek of jouw katalysator populair is bij dieven
  • Voorkom stelen

Wie heeft de katalysator uitgevonden?

De geschiedenis van de katalysator gaat terug naar het einde van de 19e eeuw, maar het eerste patent werd pas rond 1950 aangevraagd door Eugene Houdry een Franse ingenieur. Hij ontworp de eerste katalysator na het zien van resultaten van studies in Los Angeles naar de schade van de uitstoot van emissies. 

Wat doet een katalysator?

Simpel gezegd zorgt een katalysator ervoor dat schadelijke gassen omgezet worden in minder schadelijke emissies. De schadelijke gassen die de katalysator in gaan zijn onverbrande koolwaterstoffen, koolmonoxide en stikstofdioxide.

Die laatste is onder andere de veroorzaker van smog en kunnen ervoor zorgen dat slijmvliezen geïrriteerd raken. Nadat deze stoffen de katalysator ingaan worden ze omgezet in waterdamp, koolstofdioxide en stikstof. Waterdamp en stikstof zijn niet schadelijk voor de mens. Koolstofdioxide daarentegen is zeer schadelijk voor het milieu en zorgt voor de opwarming van de aarde. 

Uitleg video over de katalysator

Soorten katalysatoren

Er zijn twee soorten katalysators die het meeste gebruikt worden. Dat zijn de reductie katalysator de oxidatiekatalysator. De reductie katalysator heeft een honingraat patroon. Deze honingraat is bedekt met de edelmetalen Platina, Palladium en Rodium die ervoor zorgen dat de vervuiling door giftige stoffen sterk wordt terug gedrongen. De oxidatiekatalysator gebruikt dezelfde elementen om de uitstoot van waterdamp en koolstofdioxide te verlagen. 

Problemen met je katalysator

Een katalysator is niet alleen nuttig om te zorgen dat je auto minder giftige stoffen uitstoot. Als de katalysator slecht werkt of stuk is, kan dit ook voor andere autoproblemen zorgen. 

Wat kan een indicatie zijn van problemen met je katalysator:

• Groter brandstofverbruik – Als de katalysator verstopt raakt, zal er minder zuurstof door de motor gaan. Dit zorgt ervoor dat de motor meer brandstof moet verbranden om dezelfde snelheden te bereiken. Let dus op of je meer brandstof verbruikt dan normaal.
• Dashboardlampje – Het ‘controleer motor’ lampje van je auto kan aan gaan als de katalysator niet naar behoren functioneert. Ondanks dat er waarschijnlijk geen probleem is met de motor merkt de auto dat de zuurstof/brandstof ratio niet meer klopt waardoor het lampje aan gaat.
• Rotte eieren – Als de katalysator van binnen beschadigd is, en daardoor geen gassen meer omzet naar schonere emissies kun je een ‘rotte eieren-lucht’ waarnemen. 
• Problemen bij starten auto – Als je katalysator verstopt raakt kunnen uitlaatgassen niet goed ontsnappen. Dit kan ervoor zorgen dat je auto moeilijk start of dat hij aan het begin sputtert. 
• Lastig optrekken – Als de katalysator verstopt is kunnen gassen niet weg waardoor optrekken langzamer gaat dan normaal. 
• Emissietest – Als je tijdens je APK niet door de emissie-test komt heeft dat waarschijnlijk te maken met je katalysator 

Oorzaken problemen katalysator

Over het algemeen hoef je een katalysator niet te vervangen. De meeste gaan net zolang mee als de auto zelf. Dit heeft onder andere te maken met het feit dat de katalysator geen bewegende onderdelen heeft. Mocht hij toch eerder stuk gaan dan kan het te maken hebben met de volgende zaken;

• De motor – Een wat oudere motor kan olie gaan verbranden in plaats van brandstof. Dit zorgt ervoor dat cilinders en ringen vast komen te zitten of slijten. Bij dit proces komen bij-producten vrij die zowel de motor als de katalysator kunnen schaden. 
• Slechte Bougies – Als bougies niet werken kan er brandstof bij de uitlaatgassen komen. Deze brandstof kan door de hitte van de katalysator ontbranden. Hierdoor kan de katalysator smelten. 
• Olie of antivries bij de uitlaatgassen – Als olie en antivries bij de uitlaatgassen komen kan dit zorgen voor een dikke roetlaag die de katalysator verstopt. Het kan zelfs voorkomen dat de motor hierdoor weer gassen terug opneemt en oververhit raakt. De oorzaak hiervan kan liggen in versleten ringen en afsluitmechanismes. 
• Zuurstofsensor werkt niet – Als de zuurstofsensor niet naar behoren werkt kan dit ervoor zorgen dat de brandstof/zuurstof ratio die naar de motor wordt gestuurd niet klopt. Hierdoor kan het voorkomen dat niet alle brandstof verbrand en in de katalysator terecht komt. 
• Schade aan de weg – De katalysator heeft aan de binnenkant een honingraat structuur die is gemaakt van lichtgewicht fragiel materiaal. Als je regelmatig over slechte wegen rijd kan die structuur hierdoor afbrokkelen.
• Korte ritjes – Een katalysator heeft tijd nodig om uitlaatgassen goed te verwerken. Daarom zijn ritjes langer dan 15 minuten het beste. 

Ook interessant: Wat kun je doen tegen een stotterende auto?

Katalysator vervangen

Als een katalysator ondanks alles toch onherstelbaar beschadigd raakt, kun je hem alsnog laten vervangen. Afhankelijk van de auto die je hebt en het feit of jouw katalysator vast gelast is, of met bouten bevestigd zullen de kosten voor vervanging rond de 500 euro liggen. 

Diefstal katalysator

Ondanks dat de waarde van een tweedehands katalysator vrij laag ligt zijn ze soms toch aantrekkelijk voor dieven. Omdat de katalysator edelmetalen bevat kun je hier tussen de 5 en 100 euro voor krijgen. Er zijn een aantal dingen die je kunt doen om te voorkomen dat je katalysator gestolen wordt.

Ontdek of jouw katalysator populair is bij dieven

Niet alle katalysators zijn even populair bij dieven. Het heeft onder andere te maken met het feit of die van jou vastgelast is of met bouten aan je auto vast zit. Daarnaast is het makkelijker om een katalysator te verwijderen bij een auto die hoger is, zoals een SUV. Dan zijn er ook nog auto’s die heel weinig emissies uitstoten omdat er meer edelmetalen in de katalysator zitten. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een Prius. 

Voorkom stelen

Om te voorkomen dat een dief ervandoor gaat met jouw katalysator kun je een aantal dingen doen zoals;

• Plaats een camera gericht op je auto
• Verf de katalysator en kerf je kenteken in de katalysator 
• Plaats een slot op de katalysator of las hem vast aan de auto

Na het lezen van dit artikel weet je meer over de katalysator in je auto en hoe je erachter kunt komen dat hij mogelijk een onderhoudsbeurt nodig heeft. Mochten sommige van de kenmerken herkenbaar zijn, plan dan meteen even een bezoekje aan de monteur.